25) "ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ" του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα / "PARADISE" by Abdulrazak Gurnah
25) «ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα.
Α) Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Γιουσούφ είναι ένα δεκάχρονο
παιδί που ζει με την οικογένειά του στην ενδοχώρα της νοτιοανατολικής Αφρικής.
Σε αυτή την τρυφερή ηλικία, ο πατέρας του, τον προσφέρει ως ενέχυρο στον
πιστωτή του, έμπορο Αζίζ, ο οποίος τον παίρνει μαζί του, στο σπίτι του, στα
παράλια της περιοχής. Εκεί ο Γιουσούφ βοηθά στις δουλειές του κήπου της οικίας
και του μαγαζιού του Αζίζ, μαζί με το μικρό Χαλίλ, ένα ακόμη παιδί-ενέχυρο. Στο
Γιουσούφ, πάντως, δεν επιτρέπεται ποτέ η είσοδος εντός του κτηρίου οικίας του
Αζίζ, όπου ζουν η σύζυγός του και μια ακόμη μικρούλα-ενέχυρο, η Αμίνα.
Όταν ο Γιουσούφ μπαίνει στην
εφηβεία, ο Αζίζ τον παίρνει με το καραβάνι του σε ταξίδι στην ενδοχώρα, με
σκοπό το εμπόριο. Το ταξίδι διαρκεί πολύ καιρό και μέσα από τις άσχημες και
όμορφες εμπειρίες που ο Γιουσούφ αποκτά από αυτό, ενηλικιώνεται.
Με την επιστροφή του νεαρού
άνδρα, πλέον, Γιουσούφ στην οικία του εμπόρου και την αναχώρηση του τελευταίου
για ένα ακόμη ταξίδι, η μεγαλύτερη σύζυγος του Αζίζ ελκύεται από το γοητευτικό
νέο και προσπαθεί να τον προσεγγίσει ερωτικά. Αντίθετα ο Γιουσούφ ερωτεύεται τη
νεαρή Αμίνα που εξακολουθεί να ζει στην κατοικία του εμπόρου και είναι πλέον η
δεύτερη νόμιμη σύζυγός του. Η πρώτη γυναίκα του Αζίζ, τότε, θυμώνοντας για την
απόρριψή της από το Γιουσούφ, ξεσηκώνει τον κοινωνικό περίγυρο εναντίον του
ψευδομαρτυρώντας. Ευτυχώς ο Αζίζ τυγχάνει να επιστρέψει γρήγορα στην οικία του
και να ενημερωθεί για όσα διαδραματίζονται. Δείχνει, μάλιστα, κατανόηση και
συμπάθεια προς το Γιουσούφ, ο οποίος
τολμά να του εξομολογηθεί τη συμπάθειά του προς τη νεαρή, δεύτερη γυναίκα του.
Την ίδια περίοδο συμβαίνει να κυριαρχήσουν οι γερμανικές δυνάμεις στην
περιοχή. Οπότε ο νεαρός Γιουσούφ, σε μια προσπάθεια να ξεφύγει από όλη την
δυσάρεστη κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ζωή του, βρίσκει ως βέλτιστη λύση το
να φύγει πια από το σπίτι του εμπόρου Αζίζ, ακολουθώντας μια γερμανική φάλαγγα
και κατατασσόμενος ως στρατιώτης σε αυτή.
Β) ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο «Παράδεισος» είναι ένα ενδιαφέρον βιβλίο, που αξίζει να διαβάσει
κανείς. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο Τανζανός συγγραφέας του, Αμπντουλραζάκ
Γκούρνα, τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2019.
Ανάμεσα στα προτερήματα του βιβλίου είναι το ότι μεταδίδει ιστορικές,
ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές γνώσεις στο μη Αφρικανό αναγνώστη για τη ζωή
στη Μαύρη Ήπειρο και πιο συγκεκριμένα για εκείνη του πρώτου ημίσεος του
εικοστού αιώνα, που ήταν η περίοδος της γερμανικής αποικιοκρατίας στην
Τανζανία. Αυτό είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον για τον ευρυμαθή αναγνώστη.
Επιπρόσθετα, το βιβλίο διαβάζεται πολύ εύκολα και αρκετά ευχάριστα, σαν
ένα παραμύθι. Πρόκειται, βέβαια, για ένα παραμύθι που προβληματίζει πάνω σε
σημαντικά θέματα όπως είναι η εκμετάλλευση και η βιαιότητα του ανθρώπου προς το
συνάνθρωπο, είτε πρόκειται για αλλοεθνή του ή ακόμη και για ομοεθνή του. Δε
λείπει επίσης από το βιβλίο η παρουσίαση καταστάσεων σπάνιων στην Ευρώπη, όπως
είναι η εκμετάλλευση ή ακόμη και η πώληση των τέκνων από τους ίδιους τους
γονείς τους, προκειμένου οι τελευταίοι να απαλλαγούν από διάφορα οικονομικά
χρέη.
Ένα ακόμη πλεονέκτημα του βιβλίου είναι η παραστατική και γοητευτική
παρουσίαση των τοπίων της νοτιοανατολικής Αφρικής κατά την αφήγηση των ταξιδιών
του καραβανιού του εμπόρου Αζίζ στην ενδοχώρα. Με αυτόν τον τρόπο ο αναγνώστης
αρχίζει να νιώθει πως βρίσκεται στην Αφρική και βλέπει τα τοπία και τα γεγονότα
με τα ίδια του τα μάτια.
Ο λόγος του συγγραφέα είναι αρκετά σεμνός και σοβαρός, παρά την αφήγηση
και ελάχιστων λίγο πιο τολμηρών διαλόγων μεταξύ των νεαρών Αφρικανών ή των
υπαλλήλων των εμπόρων κατά τα ταξίδια τους με καραβάνια. Και είναι πραγματικά
σημαντικό να κρατιέται αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, καθ΄ όλη τη
διάρκεια του διαβάσματός του, κυρίως για την κεντρική ιδέα του μυθιστορήματος
και όχι για τυχόν τολμηρές και ανούσιες περιγραφές. Όσο για την κεντρική ιδέα;
Δεν είναι άλλη από την ενηλικίωση ενός νεαρού Αφρικανού μέσα σε δύσκολες
συνθήκες και την πρόσδοση τελικής λύσης στο πρόβλημα της επιβίωσής του μέσα από
την προσχώρηση στο στρατό του Γερμανού κατακτητή. Διότι τελικά δε φαίνονταν οι
Γερμανοί να είναι πιο σκληροί κι απάνθρωποι από τους ίδιους τους ομοεθνείς του.
Γ) ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
«Ο Παράδεισος» είναι γενικά ένα πολύ καλό βιβλίο. Ίσως, όμως,
προορίζεται περισσότερο για ευρυμαθείς αναγνώστες κι όχι για το μέσο αναγνώστη
που επιθυμεί να διαβάζει ανάλαφρα βιβλία χωρίς προβληματισμούς.
Δ) ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Δυστυχώς πολλοί κάτοικοι της αφρικανικής
ενδοχώρας έζησαν στον 20ο αιώνα και εξακολουθούν να ζουν ως σήμερα
σε πολύ δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και αναμφίβολα πολύ
διαφορετικές από αυτές της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Η βιαιότητα, η σκληρή
εκμετάλλευση ανθρώπου από το συνάνθρωπο, η πείνα, η φτώχεια ταλαιπώρησαν πολύ
και βασανίζουν ακόμη τους κατοίκους της Αφρικής. Είναι, μάλιστα, αξιοσημείωτο
ότι οι Αφρικανοί δεν υπήρξαν αντικείμενο εκμετάλλευσης μόνο των κατά καιρούς
Ευρωπαίων αποικιοκρατών αλλά και των ίδιων των ομοεθνών τους.
Πολύ λυπηρή είναι και η
αντιμετώπιση των παιδιών σε διάφορες αφρικανικές κοινότητες κατά τον εικοστό
αιώνα. Είναι ολοφάνερος ένας διαφορετικός ρόλος των γονέων διαφόρων κοινωνιών
εκεί σε σύγκριση με εκείνον των περισσότερων Ευρωπαίων γονέων. Δυστυχώς
φαίνεται ότι δεν ήταν ασυνήθιστο για πολλούς γεννήτορες να δίνουν τα τέκνα τους
ως ενέχυρα ή ως ανταλλάγματα σε οφειλέτες τους και να μην τα ξαναβλέπουν ποτέ. Κατά
συνέπεια, τα παιδιά γίνονταν θύματα εκμετάλλευσης διαφόρων ξένων ανθρώπων, εξαναγκαζόμενα
να εργάζονται σκληρά από την τρυφερή αυτή ηλικία αντί να μορφώνονται με σκοπό
ένα καλύτερο μέλλον.
Στο βιβλίο γίνεται ολοφάνερο
και το φαινόμενο της συνύπαρξης και συνεργασίας ανθρώπων διαφόρων εθνικοτήτων
και θρησκειών στα εδάφη της Μαύρης Ηπείρου: Παμπάλαιες ανιμιστικές θρησκείες
συνυπάρχουν με το Ισλάμ, το Χριστιανισμό και τον Ινδουισμό.
Τελικά το τραγικότερο
συμπέρασμα είναι ότι κάποιες φορές δύναται ένα ανθρώπινο πλάσμα να επιλέξει τη
φυγή από την κοινότητα των ομοίων του αναζητώντας τη σωτηρία σε μια εντελώς διαφορετική
κοινωνική ομάδα, ακόμη κι αν οι φήμες που κυκλοφορούν για την τελευταία είναι δυσάρεστες.
Δεν είναι άλλωστε και σήμερα σύνηθες άνθρωποι να φεύγουν από τους τόπους και τις
κοινωνίες τους αναζητώντας ένα πιο ευοίωνο αύριο;
25) "PARADISE" by Abdulrazak Gurnah.
A) THE SUBJECT OF THE BOOK
Yusuf is a ten-year-old boy who lives with his family in the interior of south-east Africa. At this tender age his father offers him as a pledge to his creditor, merchant Aziz, who takes him with him to his home on the coast of the region. There Yusuf helps in the garden of Aziz's home and in his shop, along with little Khalil, another pawn-child. Yusuf, however, is never allowed to enter Aziz's house building, where his wife and another little pawn-girl, Amina, live.
When Yusuf enters adolescence, Aziz takes him in his caravan on a journey inland, for the purpose of trade. The journey lasts a long time and through the bad and beautiful experiences Yusuf gets fromit, he grows up.
With the return of the now young man Yusuf to the merchant's house and the latter's departure for another trip, Aziz's older wife is attracted by the charming young man and tries to approach him romantically. Instead Yusuf falls in love with the young Amina who still lives in the merchant's residence and is now his second legal wife. Aziz's older wife, then, angry at Yusuf's rejection of her, stirs up the social circle against him by bearing false witness. Fortunately, Aziz happens to quickly return to his home and is informed of what is taking place. In fact, he shows understanding and sympathy towards Yusuf, who dares to confess to him his sympathy for his young, second wife.
At the same time, German forces happen to dominate the region. So the young Yusuf, in an attempt to escape from all the unpleasant situation in which his life is, finds as an optimal solution to leave the house of the merchant Aziz, following a German phalanx and enlisting as a soldier in it.
B) THE ADVANTAGES OF THE BOOK
"Paradise" is an interesting book, worth reading. It is no coincidence, after all, that its Tanzanian author, Abdulrazak Gurnah was awarded the 2019 Nobel Prize for Literature.
Among theadvantages of the book is that it imparts historical, anthropological and sociological knowledge to the non-African reader about life in the Black Continent and more specifically about that of the first half of the twentieth century, which was the period of German colonial rule in Tanzania. This is something very interesting for the erudite reader.
In addition, the book is very easy to read and quite pleasant, like a fairy tale. It is, of course, a fairy tale that reflects on important issues such as the exploitation and violence of man towards his fellow man, whether he is a foreigner or even a fellow citizen. The book also presents situations that are rare in Europe, such as the exploitation or even the sale of children by their own parents, in order for the latter to get rid of various financial debts.
Another advantage of the book is the graphic and charming presentation of the landscapes of south-east Africa in the narration of the journeys of the merchant Aziz's caravan inland. In this way the reader begins to feel that he is in Africa and sees the landscapes and events with his own eyes.
The author's speech is quite modest and serious, despite the narration of a few slightly more daring dialogues between the young Africans or the servants of the merchants during their caravan trips. And it is really important to keep the reader's interest undiminished throughout his reading mainly on the central idea of the novel and not on any bold and meaningless descriptions. As for the central idea? It is none other than the coming of age of a young African in difficult circumstances and the final solution to the problem of his survival by joining the army of the German conqueror. Because after all, the Germans didn't seem to be more cruel and inhumane than his fellow countrymen.
C) THE DISADVANTAGES OF THE BOOK
"Paradise" is generally a very good book. Perhaps,
however, it is intended more for erudite readers than for the average reader who wishes to read light books without deeper meanings
D) THOUGHTS AFTER READING THE BOOK
Unfortunately many inhabitants of the African hinterland lived in the 20th century and still live today in very difficult social and economic conditions and undoubtedly very different from those of the European continent.
The brutality, the cruel exploitation of man by his fellow man, hunger, poverty suffered a lot and are still tormenting the inhabitants of Africa. It is, in fact, remarkable that Africans were not only exploited by European colonialists from time to time, but also by their own compatriots.
The treatment of children in various African communities during the twentieth century is also very sad. A different
role for the parents of various societies there compared to that of most European parents is evident. Unfortunately it seems that it was not uncommon for many fathers to give their children as pawns or trades to their debtors and never see them again. Consequently, the children were being exploited by various outsiders, forced to work hard from this tender age instead of being
educated for a better future.
In the book, the phenomenon of the coexistence and cooperation of people of various nationalities and religions in the lands of the Black Continent becomes obvious: Ancient animistic religions coexist with Islam, Christianity and Hinduism.
In the end, the most tragic conclusion is that sometimes a human being may choose to flee from the community of his fellows in search of salvation in a completely different social group, even if the rumors circulating about the latter are unpleasant. After all, isn't it common today for people to leave their places and societies in search of a more auspicious tomorrow?
Comments
Post a Comment