28. «ΕΜΠΟΡΙΟ» του Τζον Ράσκιν / 28. "TRAFFIC" by John Ruskin

 

28) «ΕΜΠΟΡΙΟ» του Τζον Ράσκιν

Α) Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

        Το βιβλίο «Εμπόριο» των εκδόσεων «Penguin Classics»  περιλαμβάνει δύο δοκίμια του σπουδαίου Άγγλου ζωγράφου και κριτικού της τέχνης, Τζων Ράσκιν. Πρόκειται για τα δοκίμια «Εμπόριο» και «Οι ρίζες της τιμής».

        Το πρώτο δοκίμιο γράφτηκε με αφορμή το αίτημα των κατοίκων του Γιόρκσάιρ προς τον Τζων Ράσκιν να τους εκφράσει την άποψή του για το πώς πρέπει να είναι η μορφή του νέου κτηρίου του ανταλλακτηρίου του Μπράντφορντ.

        Ορμώμενος από το εν λόγω αίτημα, ο Ράσκιν εκφράζει την άποψη ότι το καλλιτεχνικό γούστο κάθε ανθρώπου συνδέεται με τα ιδανικά του. Έτσι πραγματοποιεί μια αναδρομή στο παρελθόν και αναφέρεται στα ιδανικά του αρχαίου ελληνικού, του μεσαιωνικού και του αναγεννησιακού κόσμου. Το ιδανικό των αρχαίων Ελλήνων ήταν η σοφία, των μεσαιωνικών ανθρώπων η συγχώρεση και των αναγεννησιακών η απόλαυση. Τα εν λόγω ιδανικά φαίνονται και στην αρχιτεκτονική των αντίστοιχων πολιτισμών.

        Συνεπώς, ο Ράσκιν θέτει το ερώτημα του ποιό είναι το ιδανικό της δικής τους κοινωνίας. Αυτό δεν είναι άλλο από το εμπόριο. Όμως το εμπόριο απαιτείται να έχει ως στόχο του την ευημερία του συνόλου των πολιτών κι όχι μόνο των επαγγελματιών εμπόρων. Τότε και μόνο τότε το εμπόριο μπορεί να καταστεί ως ανώτερο ιδανικό και να εμπνεύσει  μια όμορφη αρχιτεκτονική που θα το εκφράζει.

        Στο δεύτερο δοκίμιο, «Οι ρίζες της τιμής», ο Ράσκιν ασχολείται με το θέμα της πολιτικής οικονομίας.

        Αναγνωρίζοντας το επάγγελμα του εμπόρου ως σημαντικό για την κοινωνία του, ο Ράσκιν προσπαθεί να ανακαλύψει τί είναι αυτό για το οποίο θα έπρεπε ιδανικά να θυσίαζε ακόμη και τη ζωή του ένας έμπορος.

        Έτσι ξεκινά με αναφορά με άλλα σπουδαία επαγγέλματα της κοινωνίας του αναγνωρίζοντας τα εξής:

-          Ο στρατιωτικός αξίζει να πεθάνει παρά να λιποτακτήσει.

-          Ο ιατρός αξίζει να πεθάνει παρά να εγκαταλείψει την κοινωνία σε περίπτωση λοιμού.

-          Ο πάστορας αξίζει να πεθάνει παρά να διδάσκει ψεύδη.

-          Ο δικηγόρος αξίζει να πεθάνει παρά να υποστηρίξει την αδικία.

        Ο έμπορος, λοιπόν, ποιο ιδανικό πρέπει να έχει; Αυτό δεν είναι άλλο από τη φροντίδα παροχής αγαθών στο σύνολο της κοινωνίας κι όχι υπερκέρδους στον εαυτό του.

       Ακολούθως ο Ράσκιν προχωρά και στο ζήτημα σχέσης εργοδότη – εργαζομένου. Υποστηρίζει απόλυτα, λοιπόν, ότι ο εργοδότης απαιτείται να συμπεριφέρεται στους  υπαλλήλους του σα να ήταν τέκνα του. Μάλιστα πρέπει να τους συμπεριφέρεται έτσι δίχως να σκέπτεται το οικονομικό όφελος που θα έχει από αυτή τη στάση του. Η ανιδιοτέλεια, του εργοδότη θα συμβάλει τελικά και στο ίδιον όφελος.

Β) ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ   

        Το βιβλίο «Εμπόριο» γράφτηκε από έναν από τους σπουδαιότερους Ευρωπαίους διανοητές του 19^ου αιώνα, τον Άγγλο ζωγράφο, ιστορικό της τέχνης και συγγραφέα Τζων Ράσκιν. Αυτό και μόνο αποτελεί μια πρώτη εγγύηση ότι το μικρό υπό παρουσίαση βιβλίο αξίζει το χρόνο κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για τη φιλοσοφία, την τέχνη και την αρχιτεκτονική.

        Ο τρόπος γραφής του συγγραφέα είναι πολύ ενδιαφέρων, ήρεμος και χαλαρωτικός παρότι τα ζητήματα που πραγματεύεται είναι σύνθετα και σημαντικά. Το ύφος του κειμένου προκαλεί τον αναγνώστη να προχωρά ασταμάτητα το διάβασμα του βιβλίου, γεμάτος με ενδιαφέρον για το ποιες ιδέες έπονται. Τα νοήματα του συγγράματος είναι επίσης ελκυστικά και αποτελούν τροφή για σκέψη.

        Για τον Έλληνα αναγνώστη ίσως τα κείμενα του Ράσκιν να παρουσιάζουν λίγο παραπάνω ενδιαφέρον, δεδομένου του ότι συχνά εμφανίζεται ο αρχαιοελληνικός κόσμος στα επιχειρήματά του. Έτσι ο Έλληνας αισθάνεται για μια ακόμη φορά το φως που έδωσε ο ελληνικός πολιτισμός στον ευρωπαϊκό νιώθοντας ευχαρίστηση και υπερηφάνεια για αυτό.

        Τέλος, το βιβλίο είναι αρκετά μικρό και διαβάζεται εύκολα. Αρκεί κανείς να είναι πολύ καλός γνώστης της αγγλικής γλώσσας.

Γ) ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ   

       Το «Εμπόριο» είναι ένα βιβλίο με εξαιρετικά ενδιαφέρον περιεχόμενο για κάθε σκεπτόμενο αναγνώστη και δεν παρουσιάζει κάποιο φανερό μειονέκτημα. Είναι μάλιστα τόσο ορθολογιστικά και τεκμηριωμένα τα επιχειρήματα και τόσο ελκυστικές οι ιδέες και τα ιδανικά του συγγραφέα, που κάποιος θα μπορούσε να θεωρήσει ως μοναδικό μειονέκτημα του βιβλίου το ότι δεν είναι πολύ μεγαλύτερο, ούτως ώστε να μπορέσει να απολαύσει ακόμη περισσότερο το γραπτό λόγο του Άγγλου διανοητή.

Δ) ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

        Η πρώτη σκέψη που μπορεί να γεννηθεί στο μυαλό κάποιου διαβάζοντας το «Εμπόριο» του Ράσκιν είναι το πόσο ευρυμαθής και φιλοσοφημένος είναι. Πρόκειται για ένα συγγραφέα που χρησιμοποιώντας τις εγκυκλοπαιδικές γνώσεις του, τις συνδυάζει για να διατυπώσει ενδιαφέροντες στοχασμούς.

        Καταρχάς, η συσχέτιση της τέχνης με τη φιλοσοφία κάθε πολιτισμού, την οποία επισημαίνει στο πρώτο εκ των δύο δοκιμίων ο Ράσκιν, αποτελεί μια πολύ ελκυστική και παράλληλα ορθολογική ιδέα του.

        Μάλιστα, μέσα στα σπουδαιότερα παραδείγματα του Άγγλου στοχαστή, τα οποία χρησιμοποιεί για την τεκμηρίωση των απόψεών του βρίσκεται κι εκείνο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Αυτό συγκινεί ιδιαίτερα τον Έλληνα αναγνώστη, που αντιλαμβάνεται για μια ακόμη φορά το πόσο σεβαστός είναι ο πολιτισμός του παρελθόντος του στη διεθνή κοινότητα. Αναμφίβολα,  το κύριο ιδανικό εκείνου του λαμπρού πολιτισμού ήταν η αγάπη για τη σοφία.

       Ακολούθως, από τις αντιλήψεις του Ράσκιν για την ιδανική μορφή του εμπορίου διακρίνεται ο ηθικός αλλά και ρομαντικός τρόπος σκέψης του. Τα δύο σημαντικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο σωστός έμπορος, κατ’ αυτόν, είναι το ανιδιοτελές ενδιαφέρον του για την ευημερία της κοινωνίας αλλά και για τους υπαλλήλους του. Τότε μόνο το εμπόριο, που σε παλαιότερους αιώνες θεωρούταν ως ένα λιγότερο ηθικό επάγγελμα, μπορεί να εξυψωθεί ηθικά και να αποτελέσει το ύψιστο ιδανικό μιας χώρας, που ακολούθως θα το εκφράσει μέσω μιας αξιόλογης μορφής τέχνης.

28) "TRAFFIC" by John Ruskin

27) "TRAFFIC" by John Ruskin

A) THE SUBJECT OF THE BOOK

         The book "Traffic" by "Penguin Classics" includes two essays by the great English painter and art critic, John Ruskin. These are the essays "Traffic" and "The Roots of Honor".

         The first essay was written on the occasion of a request from the people of Yorkshire to John Ruskin to give them his opinion on what the form of the new Bradford Exchange building should be.

         Driven by this request, Ruskin expresses the opinion that the artistic taste of each person or society is connected with their ideals. In this way he looks back into the past and refers to the ideals of the ancient Greek, medieval and Renaissance worlds. The ideal of the ancient Greeks was wisdom, of the medieval people forgiveness and of the Renaissance people enjoyment. These ideals are also seen in the architecture of the respective cultures.

         Therefore, Ruskin raises the question of what is the ideal of their own society. This is nothing but traffic. But traffic is required to aim at the well-being of all citizens and not just of the professional traders. Then and only then can commerce become a higher ideal and inspire a beautiful architecture that will express it.

         In the second essay, "The Roots of Honor," Ruskin deals with the subject of political economy.

         Recognizing the merchant's profession as important to his society, Ruskin tries to discover what it is for which a merchant should ideally sacrifice even his life.

         Thus he begins by reference to other great professions of his society acknowledging the following:

- The soldier deserves to die rather than desert.

- The physician deserves to die rather than leave society in case of pestilence.

- The pastor deserves to die rather than teach lies.

- The lawyer deserves to die rather than stand up for injustice.

         So what ideal should the trader have? This is nothing more than the care of providing goods to society as a whole and not excess profit to himself.

        Ruskin then moves on to the issue of the employer-employee relationship. He therefore fully supports that the employer is required to treat his employees as if they were his children. In fact, he should treat them like this without thinking about the financial benefit he will get from this attitude. The selflessness of the employer will ultimately contribute to his benefit.

B) THE ADVANTAGES OF THE BOOK

         The book "Traffic" was written by one of the greatest European thinkers of the 19th century, the English painter, art historian and author John Ruskin. This alone is a first guarantee that the little book under presentation is worth the time of any reader interested in philosophy, art and architecture.

         The author's writing style is very interesting, calm and relaxing even though the issues he deals with are complex and important. The style of the text challenges the reader to keep reading the book, full of interest for what ideas come next. The book's meanings are also engaging and food for thought.

         For the Greek reader, perhaps Ruskin's texts are a little more interesting, given that the ancient Greek world often appears in his arguments. Thus the Greek feels once again the light that the Greek civilization gave to the European feeling pleasure and pride for it.

         Finally, the book is quite short and easy to read. It is enough to have a very good knowledge of the English language.

C) THE DISADVANTAGES OF THE BOOK

        "Traffic" is a book of extremely interesting content for any thoughtful reader and does not present any obvious drawback. In fact, the arguments are so rational and well-founded, and the author's ideas and ideals so attractive, that one could consider the book's only drawback that it is not much longer, so that one can enjoy the written speech of the Englishman even more.

D) THOUGHTS AFTER READING THE BOOK

         The first thought that may arise in one's mind upon reading Ruskin's "Traffic" is how learned and philosophical he is. This is a writer who, using his encyclopedic knowledge, combines it to formulate interesting reflections.

         First of all, the association of art with the philosophy of each culture, which Ruskin points out in the first of the two essays, is a very attractive and at the same time rational idea of his.

         In fact, among the most important examples of the English thinker, which he uses to document his views, is that of the ancient Greek culture. This particularly moves the Greek reader, who realizes once again how respected the culture of his past is in the international community. Undoubtedly, the main ideal of that brilliant civilization was the love of wisdom.

        Next, from Ruskin's conceptions of the ideal form of trade, his moral and romantic way of thinking can be distinguished. According to him, the two important characteristics that a good trader should have are his selfless concern for the well-being of society as well as for his employees. Then only commerce, which in earlier centuries was regarded as a less moral profession, can be morally elevated and become the highest ideal of a country, which will then express it through a worthy form of art.